අධික පීඩනය යටතේ කළු කුහර වල වර්ධනයට කුමක් වේද ?
යේල් විසින් මෙහෙයවන ලද නව අධ්‍යයනයකින් පෙනී යන්නේ සමහර අති විශාල කළු කුහර(supermassive black hole) සැබවින්ම පීඩනය යටතේ වර්ධනය වන බවයි.
මන්දාකිණි සහ ඒවායේ හරය තුළ ඇති අති විශාල කළු කුහර - පොකුරු ලෙස එකතු වූ විට, මෙම පොකුරු වාෂ්පශීලී, අධික පීඩනයකින් යුත් පරිසරයක් නිර්මාණය කරන බව කලක සිට දැනගෙන තිබේ. පොකුරු වලට වැටෙන තනි මන්දාකිණි බොහෝ විට ක්‍රියාවලිය අතරතුර විකෘති වී කොස්මික් ජෙලිෆිෂ් වලට සමාන ආකාරයක් බවට පත් වීමට පටන් ගනී.
කුතුහලය දනවන කරුණ නම්, මෙම මන්දාකිණිවල නව තාරකා නිර්මාණය කිරීම සදහා දැඩි පීඩනයකින් පෙළෙන අතර අවසානයේදී අවට තාරකා; වායුව මගින් පෝෂණය වෙමින් සාමාන්‍ය කළු කුහරය වසා දමයි.
පර්යේෂකයන් යෝජනා කළේ මෙම වේගවත් පෝෂණය එම පරිසරවල නව තාරකා නොමැති වීමට හේතුවක් විය හැකි බවටය. පර්යේෂක කණ්ඩායම කියා සිටියේ කළු කුහර මගින් මෙහෙයවන වායුව පිටාර ගැලීම තරු සෑදීම නතර කරන බවයි.
මන්දාකිණි සහ ඒවායේ හරය තුළ ඇති අති විශාල කළු කුහර - පොකුරු ලෙස එකතු වූ විට, මෙම පොකුරු වාෂ්පශීලී, අධික පීඩනයකින් යුත් පරිසරයක් නිර්මාණය කරන බව කලක සිට දැනගෙන තිබේ. පොකුරු වලට වැටෙන තනි මන්දාකිණි බොහෝ විට ක්‍රියාවලිය අතරතුර විකෘති වී කොස්මික් ජෙලිෆිෂ් වලට සමාන ආකාරයක් බවට පත් වීමට පටන් ගනී.
කුතුහලය දනවන කරුණ නම්, මෙම මන්දාකිණිවල නව තාරකා නිර්මාණය කිරීම සදහා දැඩි පීඩනයකින් පෙළෙන අතර අවසානයේදී අවට තාරකා; වායුව මගින් පෝෂණය වෙමින් සාමාන්‍ය කළු කුහරය වසා දමයි.
පර්යේෂකයන් යෝජනා කළේ මෙම වේගවත් පෝෂණය එම පරිසරවල නව තාරකා නොමැති වීමට හේතුවක් විය හැකි බවටය. පර්යේෂක කණ්ඩායම කියා සිටියේ කළු කුහර මගින් මෙහෙයවන වායුව පිටාර ගැලීම තරු සෑදීම නතර කරන බවයි.
පසු සටහන: අති විශාල කලු කුහර (supermassive black hole) පිළිබඳව පහත ලිපියේ ඇත.
More information: Angelo Ricarte et al. A Link between Ram Pressure Stripping and Active Galactic Nuclei
Provided by : Yale University
Credit: CC0 Public Domain
-𝑴𝒆𝒓𝒍-
Comments
Post a Comment